Cách cầm bút lông như thế nào để viết chữ thư pháp đẹp
Cách cầm bút lông còn được gọi với tên là chấp bút pháp do Lục Hy Thanh đời Đường sáng tạo ra. Bút được cầm bằng năm ngón tay nên gọi là ngũ chỉ chấp bút pháp hay ngũ tự chấp bút pháp.
Năm ngón của bàn tay có tên: Mẫu chỉ (ngón cái), thực chỉ (ngón trỏ), trung chỉ (ngón giữa), vô danh chỉ (ngón áp út), tiểu chỉ (ngón út). Năm ngón được ứng với năm chữ (ngũ tự) sau:
- Yếm: tác dụng của ngón cái ép vào quản bút.
- Áp: tác dụng của ngón trỏ ép vào quản bút, đối ứng với ngón cái
- Câu: tác dụng của ngón trỏ tựa vào quản bút, dùng móc phần quản bút có búp lông hướng vào lòng bàn tay.
- Cách: tác dụng của ngón áp út, móng tay ngón này áp vào quản bút, đẩy phần quản bút này ra ngoài.
- Để: tác dụng của ngón út, ép sát vào ngón áp út để trợ lực cho ngón áp út.
Cách cầm bút lông để viết chữ hán đẹp:
Hai đầu ngón cái và trỏ kẹp lấy quản bút, rồi đầu ngón giữa áp vào quản bút, rồi móng tay ngón áp út chạm vào quản bút, và ngón út áp sát vào ngón áp út. Có bốn lực tác dụng vào quản bút (chiều mũi tên).
Ngón cái và ngón trỏ làm điểm tựa giữ cho bút vững, các ngón còn lại dùng móc và đẩy phần quản bút có ngọn bút một cách linh hoạt. Đó là cách cầm bút để viết chữ khải.
Tuỳ theo thư thể hoặc chữ cực lớn (đại tự) hoặc cây bút thật lớn (đại bút ) mà cách cầm bút lông cũng khác nhau. Cách cầm bút đúng tạo ra nhiều hiệu quả khác nhau, giống như cách cầm mao bút vẽ tranh. Tuy nhiên, mới học thư pháp thì phải áp dụng ngũ chỉ chấp bút pháp là được.
Hình 1 là cách cầm bút lông đúng theo ngũ chỉ chấp bút pháp của Lục Hy Thanh. Các hình 2, 3, và 4 là biến thể của nó.
- Khi viết tiểu khải (chữ khải nhỏ) thì vị trí của ngón cái và ngón trỏ ở khoảng 1/3 quản bút về phía ngọn.
- Khi viết trung khải (chữ khải vừa) hay đại khải (chữ khải lớn) thì vị trí của chúng ở giữa quản bút.
Khi chấp bút ta phải nhớ khẩu quyết “chỉ thực, chưởng hư” nghĩa là đầu ngón tay áp vào bút, còn lòng bàn tay thì trống rỗng. Nhìn nghiêng, ngón cái và ngón trỏ tạo thành mắt phượng (phượng nhãn).
Cũng giống như luyện viết chữ đẹp, cách cầm bút lông đúng đóng vai trò quan trọng giúp viết chữ hán đẹp và nhanh hơn. Chúc các bạn thành công.
